Chế tạo loa thủ công là một hành trình thú vị nhưng đầy thử thách. Với những người mới bắt đầu, không ít lần sản phẩm đầu tay cho chất âm chưa như mong đợi – thậm chí gặp lỗi từ thiết kế, lắp ráp đến xử lý âm học. Dưới đây, Loa Đại Việt tổng hợp 5 lỗi phổ biến nhất khi chế loa lần đầu và cách khắc phục cụ thể, giúp bạn tránh sai lầm và tiến bộ nhanh hơn.
1. Thiết kế thùng sai thể tích
Nguyên nhân
- Không tính đúng thể tích thùng theo thông số T/S của củ loa
- Chọn thùng theo cảm tính hoặc sao chép sai thiết kế
Hậu quả
- Âm trầm bị hụt, thiếu lực hoặc dội ù, không kiểm soát
- Dải trung thiếu rõ nét, méo tiếng
Cách khắc phục
- Dùng phần mềm thiết kế thùng (WinISD, BassBox, Hornresp…)
- Đọc kỹ thông số củ loa (Fs, Vas, Qts) và chọn thể tích chuẩn
2. Không xử lý damping bên trong thùng
Nguyên nhân
- Bỏ qua vật liệu tiêu âm vì nghĩ không cần thiết
- Dùng bông/mút sai vị trí hoặc quá dày
Hậu quả
- Loa bị ù, vang, đục tiếng hoặc “bịt” mất chi tiết
Cách khắc phục
- Dùng damping mỏng (bông tiêu âm, nỉ…) ở mặt sau & hai bên hông
- Tránh bịt kín toàn bộ thùng, để không khí vẫn dao động tự nhiên
3. Đảo cực củ loa hoặc đấu phân tần sai
Nguyên nhân
- Không xác định đúng cực dương/âm của củ loa
- Đấu dây loa và phân tần theo cảm tính
Hậu quả
- Âm thanh lệch pha, mất trung âm, dải trầm bị trũng bất thường
Cách khắc phục
- Sử dụng pin 1.5V test cực của củ loa (màng loa nhô ra là cực dương)
- Kiểm tra kỹ sơ đồ phân tần, dùng màu dây rõ ràng
4. Bố trí củ loa sai vị trí hoặc sai độ cao
Nguyên nhân
- Gắn loa tweeter quá thấp, woofer quá cao, lệch trục
- Khoan sai vị trí khi làm baffle
Hậu quả
- Không tạo được “âm hình” đúng, nghe không có không gian
- Dải cao chói hoặc lệch hướng
Cách khắc phục
- Đặt tweeter ngang tầm tai người nghe (85–100cm)
- Cân đối khoảng cách giữa củ loa, không lệch tâm thùng
5. Không kiểm tra bằng máy hoặc test tai sau khi ráp
Nguyên nhân
- Chủ quan, lắp xong là nghe thử ngay
- Không có thiết bị đo đáp tuyến, không dùng track test
Hậu quả
- Không phát hiện các lỗi cộng hưởng, méo âm, hoặc mất cân bằng dải tần
Cách khắc phục
- Dùng phần mềm REW với micro đo (UMIK-1)
- Nghe thử bằng tai với các bản nhạc test: vocal, guitar mộc, bộ gõ
Các bác tham khảo thông tin dòng loa bose:
Kết luận
Chế loa thủ công là nghệ thuật kết hợp giữa kỹ thuật và cảm xúc. Những lỗi ban đầu là điều không tránh khỏi, nhưng nếu bạn hiểu rõ nguyên nhân và khắc phục đúng cách, mỗi lần thất bại sẽ là một bước tiến.
Tại Loa Đại Việt, chúng tôi luôn sẵn sàng đồng hành cùng anh em DIY – từ tư vấn thiết kế thùng, chọn damping, đến test đáp tuyến.
Bạn cần hỗ trợ kiểm tra bản vẽ, tư vấn vật liệu hay test đáp tuyến? Gửi về Loa Đại Việt – chúng tôi không chỉ sửa lỗi, mà còn giúp bạn tiến xa.